
Franchising sözleşmesi, bir işletmenin (franchise veren) belirli bir süre ve koşullar altında diğer bir işletmeye (franchise alan) marka, isim, ürünler ve iş modelini kullanma hakkını verdiği hukuki bir anlaşmadır. Bu sözleşme, franchise alanın, franchise verenin iş modeline uygun olarak işletmesini yürütmesini ve belirli standartlara uymasını sağlar. Franchising, işletmelerin hızlı büyümesine ve yayılmasına olanak tanıyan etkili bir iş modelidir.
Franchising sözleşmesinde, franchise veren ve franchise alanın tam kimlik bilgileri yer almalıdır. Bu bilgiler; tarafların tam adı, adresi, telefon numarası ve kimlik numaralarını içermelidir. Eğer taraflar tüzel kişilik ise sözleşmeyi imzalayacak kişilerin temsil yetkisine sahip olması gerekmektedir. Temsil yetkisi, tüzel kişiliğin yetkili organları tarafından verilen imza sirküleri veya vekaletname ile belgelenmelidir.
Franchising sözleşmesinin konusu ve kapsamı, sözleşmede açıkça belirtilmelidir. Bu, franchise alanın hangi haklara sahip olduğunu ve franchise verenin ne tür destekler sağlayacağını içerir. Sözleşmede; franchise alanın kullanacağı marka, isim, iş modeli ve ürünlerin detaylı tanımı yapılmalıdır. Ayrıca, franchise alanın faaliyet göstereceği coğrafi bölge de belirtilmelidir.
Franchising sözleşmesinde, franchise bedeli ve ödeme koşulları net bir şekilde belirtilmelidir. Franchise bedeli, başlangıç bedeli ve sürekli ödemeler (royalty) olarak ikiye ayrılır. Başlangıç bedeli, franchise alanın markayı kullanma hakkı için ödeyeceği tutardır. Sürekli ödemeler ise, genellikle aylık veya yıllık olarak alınan ve franchise alanın gelirine veya satışlarına bağlı olarak belirlenen tutarlardır. Ödeme şekli, vadesi ve gecikme durumunda uygulanacak cezalar sözleşmede yer almalıdır.
Franchising sözleşmesinde, franchise alanın yükümlülükleri açıkça belirtilmelidir. Franchise alan, franchise verenin belirlediği standartlara uymak, eğitim ve denetim programlarına katılmak ve iş modeline sadık kalmak zorundadır. Ayrıca, franchise alanın, franchise verenin onayı olmadan iş modelinde değişiklik yapmaması ve belirlenen coğrafi bölge dışında faaliyet göstermemesi gerekmektedir.
Franchising sözleşmesinde, franchise verenin yükümlülükleri de net bir şekilde ifade edilmelidir. Franchise veren, franchise alana gerekli eğitimleri vermek, sürekli destek sağlamak ve iş modelinin başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlamakla yükümlüdür. Ayrıca, franchise verenin, franchise alanın performansını düzenli olarak denetlemesi ve gerekli gördüğü durumlarda müdahalelerde bulunması gerekmektedir.
Franchising sözleşmesinde, sözleşmenin süresi ve yenileme koşulları açıkça belirtilmelidir. Sözleşme süresi genellikle belirli bir dönem (örneğin, 5 yıl, 10 yıl) için yapılır. Sözleşme süresi sonunda tarafların sözleşmeyi yenilemek isteyip istemedikleri ve yenileme şartları sözleşmede yer almalıdır. Yenileme koşulları, franchise alanın performansı, marka itibarı ve taraflar arasındaki ilişkilerin durumuna göre belirlenir.
Franchising sözleşmesinde, sözleşmenin feshi ve iptal koşulları da belirtilmelidir. Franchise veren veya franchise alan, belirli koşullar altında sözleşmeyi feshetme hakkına sahip olabilir. Fesih koşulları, sözleşmenin ihlali, tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemesi, iflas veya diğer geçerli nedenler olabilir. Fesih süreci ve tarafların fesih durumunda yapması gerekenler sözleşmede açıkça ifade edilmelidir.
Franchising sözleşmesi, franchise veren ve franchise alan arasında karşılıklı hak ve yükümlülükleri belirleyen önemli bir hukuki belgedir. Sözleşmenin detaylı ve açık bir şekilde hazırlanması, taraflar arasında güven ve iş birliğini artırır ve olası anlaşmazlıkların önüne geçer. Kira sözleşmesi gibi diğer sözleşme türlerinde olduğu gibi, franchising sözleşmesinin de doğru ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması, tarafların haklarını korumakta ve işletmenin başarısını sağlamaktadır.