Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Neleri Kapsar?

Kişisel verilerin korunması, bireylerin mahremiyetini ve kişisel bilgilerini güvence altına almak adına büyük önem taşımaktadır. Günümüz dijital çağında, kişisel verilerin izinsiz kullanımı ve paylaşımı, bireylerin güvenliği ve özel yaşamı üzerinde ciddi tehditler oluşturur. Bu nedenle, kişisel verilerin korunması hem bireysel hakların korunması hem de toplumun genel güvenliği için kritiktir.

Türkiye’de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), 2016 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, kişisel verilerin işlenmesi, saklanması ve korunması konusunda standartlar belirleyerek, veri sahiplerinin haklarını güvence altına almayı amaçlar. KVKK, veri sorumlularının yükümlülüklerini düzenlerken kişisel verilerin hukuka uygun olarak işlenmesini ve veri güvenliğinin sağlanmasını hedefler.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun Kapsamı ve Uygulama Alanları

KVKK kapsamında yer alan temel kavramlar ve tanımlar, kanunun anlaşılması ve uygulanması açısından büyük önem taşır. Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir bir gerçek kişiye ait her türlü bilgiyi ifade eder. Veri sorumlusu, kişisel verilerin işlenme amaçlarını ve araçlarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan kişidir. Veri işleyen ise veri sorumlusunun verdiği yetkiye dayanarak onun adına kişisel verileri işleyen gerçek veya tüzel kişidir.

KVKK, kişisel verilerin işlenmesi, saklanması, aktarılması ve korunması ile ilgili tüm süreçleri kapsar. Bu kanun hem kamu kurumları hem de özel sektör kuruluşları için geçerlidir. Kişisel verilerin toplanması, kaydedilmesi, depolanması, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hale getirilmesi, sınıflandırılması veya kullanılmasının engellenmesi gibi tüm işlemler kanun kapsamında yer alır. Ayrıca, yurtiçinde ve yurtdışında veri aktarımı da KVKK’nın düzenleme alanına girer.

Veri Sorumlularının Yükümlülükleri Nelerdir?

• Veri İşleme Şartları: KVKK’ya göre, kişisel veriler ancak kanunda öngörülen hallerde veya ilgili kişinin açık rızası ile işlenebilir. Bu şartlar arasında, veri işlemenin kanunlarda açıkça öngörülmesi, fiili imkânsızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda olan kişinin verilerinin işlenmesi, bir sözleşmenin kurulması veya ifası için gerekli olması, veri sorumlusunun hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi için zorunlu olması gibi durumlar yer alır.

• Aydınlatma Yükümlülüğü: Veri sorumluları, kişisel verilerin elde edilmesi sırasında veri sahiplerini bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu bilgilendirme, kişisel verilerin hangi amaçla işleneceği, kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği, veri toplamanın yöntemi ve hukuki sebebi ile veri sahibinin hakları hakkında bilgi içermelidir. Bu şekilde, veri sahipleri kişisel verilerinin işlenmesi konusunda bilinçlendirilir ve haklarını etkin bir şekilde kullanabilirler.

• Veri Güvenliği Önlemleri: Veri sorumluları, kişisel verilerin hukuka aykırı işlenmesini, erişilmesini ve muhafazasını önlemek için gerekli teknik ve idari tedbirleri almakla yükümlüdür. Bu önlemler arasında veri güvenliği politikalarının oluşturulması, veri güvenliği denetimlerinin düzenli olarak yapılması, veri işleme süreçlerinin izlenmesi ve çalışanların veri güvenliği konusunda eğitilmesi yer alır. Ayrıca, veri sorumluları kişisel veri ihlallerini en kısa sürede ilgili kişiye ve Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na bildirmekle yükümlüdür.

Veri Sahiplerinin Hakları

• Bilgi Edinme Hakkı: Veri sahipleri, kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme, işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme hakkına sahiptir. Bu hak, veri sahiplerine, kendileriyle ilgili hangi verilerin işlendiğini ve bu verilerin hangi amaçlarla kullanıldığını öğrenme imkânı sunar.

• Düzeltme ve Silme Hakkı: Veri sahipleri, kişisel verilerinin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini talep edebilir. Ayrıca, kişisel verilerin işlenmesini gerektiren sebeplerin ortadan kalkması durumunda, verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteyebilirler. Bu haklar, veri sahiplerinin kişisel verilerinin güncel ve doğru olmasını sağlamak için önemlidir.

• İtiraz Hakkı: Veri sahipleri, kişisel verilerinin otomatik sistemler aracılığıyla analiz edilmesi veya profil çıkarılması gibi işlemlere itiraz etme hakkına sahiptir. Bu hak, kişisel verilerin belirli bir işlemeye tabi tutulması durumunda veri sahiplerinin itiraz edebilmesine ve bu işlemlerin durdurulmasını talep edebilmesine imkân tanır.

Kişisel Verilerin Aktarılması

KVKK, kişisel verilerin yurtiçinde üçüncü kişilere aktarılması konusunda belirli şartlar öngörür. Kişisel veriler, veri sahibinin açık rızası alınarak veya kanunda belirtilen diğer işleme şartları doğrultusunda yurtiçinde aktarılır. Veri sorumluları, veri aktarımı sırasında kişisel verilerin güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Kişisel verilerin yurtdışına aktarılması, veri sahibinin açık rızasına veya yeterli korumanın bulunduğu ülkelere veri aktarımı yapılması şartına bağlıdır. Yeterli koruma bulunmayan ülkelere veri aktarımı ise, ilgili kişinin açık rızası alınarak veya Türkiye’deki veri sorumlusunun ve yabancı ülkedeki veri alıcısının yeterli korumayı sağlayacağına dair taahhüt vermesi durumunda mümkündür. Ayrıca Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun izni gereklidir.

İhlaller ve Yaptırımlar Nelerdir?

KVKK’ya aykırı veri işleme faaliyetleri, çeşitli hukuki sonuçlar doğurur. Bu ihlaller, veri sorumluları ve veri işleyenler için ciddi yaptırımlar ve sorumluluklar getirir. Kanuna aykırı veri işleme, veri sahiplerinin haklarının ihlal edilmesine ve kişisel verilerin güvenliğinin tehlikeye girmesine neden olabilir.

KVKK’ya aykırı hareket eden veri sorumluları ve veri işleyenler, idari para cezaları ile karşı karşıya kalabilirler. Bu cezalar, veri güvenliğine ilişkin yükümlülüklerin ihlali, aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi ve veri sahiplerinin haklarının ihlal edilmesi gibi durumlarda uygulanır. Ayrıca, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak işlenmesi, başkalarına verilmesi veya ele geçirilmesi durumunda cezai yaptırımlar da söz konusudur.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), kişisel verilerin işlenmesi, saklanması ve korunması konusunda kapsamlı bir yasal çerçeve sunar. Bu kanun, veri sahiplerinin haklarını güvence altına alırken, veri sorumlularının ve veri işleyenlerin de yükümlülüklerini belirler. Toplumsal bilinçlenme ve yasal düzenlemelerin etkin uygulanması, kişisel verilerin korunmasında kritik rol oynamaktadır.